Jak obliczyć moduł zębatki?

O rodzajach przekładni zębatych, potocznie zwanych zębatkami, można pisać prace dyplomowe. Temat ten jest o wiele bardziej złożony niż może to wyglądać. Można je klasyfikować ze względu na zazębienie (wewnętrzne lub zewnętrzne), ze względu na ruchomość osi (planetarne bądź o osiach stałych), ze względu na wzajemne położenie osi (równoległe, kątowe, wichrowane), ze względu na kształt kół (walcowe, stożkowe, ślimakowe) oraz ze względu na kształt linii zęba (o zębach prostych, śrubowych, daszkowych, łukowych).

W modelarstwie RC spotykamy się głównie z zębatkami atakującymi (mniejsze, wciskane na wał silnika) oraz zębatkami odbierającymi (większe).

Przykładowa zębatka atakująca:

Przykładowa zębatka odbierająca:

Poniższy rysunek przedstawia podstawowe określenia w kołach zębatych:

Każda zębatka charakteryzuje się kilkoma cechami. Liczba zębów to nie wszystko. Równie ważna jest średnica zewnętrzna zębatki, szerokość zęba, średnica otworu oraz moduł. I o ile tych pierwszych wartości nikomu nie trzeba specjalnie wyjaśniać, o tyle pojęcie modułu nie jest już takie jasne.

Moduł jest podstawową wielkością, służącą do określania wymiarów zębów i kół zębatych wynikający z warunków wytrzymałościowych. Konstrukcja modelu może ograniczać maksymalny rozmiar stosowanych zębatek, szczególnie chodzi tu o zębatkę odbierająca. Innymi słowy, zbyt duża zębatka może się zwyczajnie nie zmieścić. Dobierając zębatkę atakującą do odbierającej (i odwrotnie), moduł obu zębatek musi być identyczny. W przeciwnym razie nie będą one odpowiednio spasowane, przez co nie będą idealnie się zazębiać co doprowadzi co szybkiego starcia się zębów.

Aby obliczyć moduł zębatki, możemy posłużyć się poniższym wzorem:

m = ⌀/(T+2), gdzie:
m-moduł zębatki
⌀-średnica zębatki
T-ilość zębów zębatki

I tak, dla zębatki o średnicy 16,8mm o liczbie zębów 26, jej moduł wynosi 0,6, bo 16,8/(26+2) to 0,6.

Wiemy teraz czym jest moduł jakie konsekwencje niesie za sobą dobranie zębatek o różnych modułach. Mam nadzieję, że dzięki tym informacjom, dobór odpowiedniej zębatki nie będzie już stanowił żadnego problemu.