Regulatory RC

Kto sam budował swój model zdalnie sterowany ten wie, że nie jest to tak prosta sprawa jak mogłoby się to wydawać. Różnorodność części dostępnych na rynku może przyprawić o ból głowy. Dobór odpowiedniego elementu do swojego modelu samochodu rc, zdalnie sterowanego śmigłowca czy łodzi zdalnie sterowanej często powierzamy osobie bardziej doświadczonej czy profesjonalnemu serwisowi. Warto jednak poznać podstawy jeśli chodzi o elektronikę, w którą wyposażony jest model rc, dlatego w dzisiejszym materiale skupimy się na najistotniejszym elemencie każdego modelu – regulatorze obrotów.

Regulator (ESC – Electronic Speed Controler lub potocznie „regiel”) to element, którego zadaniem jest sterowanie pracą silnika rc. Bez tego urządzenia sterowanie obrotami silnika nie byłoby w ogóle możliwe. Regulatory dzielimy ze względu na moc, zastosowanie, typ pracy. Głównym kryterium jest podział ze względu na rodzaj silnika, który regulator obsługuje regulatory szczotkowe i bezszczotkowe). Obecnie większość regulatorów które możemy znaleźć na sklepowych półkach, wyposażona jest w układ BEC (Battery Elimination Circuit), którego zadaniem jest zapewnienie zasilania odbiornika i serw podczas gdy akumulator nie jest już w stanie podać napięcia potrzebnego do podtrzymania pracy silnika. Funkcja szczególnie przydatna w modelach latających (samoloty rc) – w momencie kiedy w powietrzu zabraknie prądu i silnik przestanie pracować, regulator „znajduje” jeszcze niewielkie pokłady energii, które wystarczają do zasilania odbiornika i serwomechanizmów (które nie potrzebują tyle prądu co silnik) – wówczas modelarz ma jeszcze szansę na wylądowanie modelu unikając jego rozbicia.

Jednokierunkowy regulator lotniczy do silników szczotkowych marki Jeti

Dobierając regulator do swojego modelu na pilota, musimy pamiętać, że każdy regulator charakteryzuje się:
– innymi wymiarami i wagą,
– rodzajem obsługiwanych akumulatorów (regulatory obsługujące pakiety LiPo, akumulatory NiMH bądź jedne i drugie)
– napięciem pracy,
– stałym i maksymalnym prądem chwilowym,
– wydajnością układu BEC

Parametr najbardziej istotny to stały prąd pracy regulatora. Wprawdzie regulatory mogą wytrzymać większy prąd, ale przez krótką chwilę. Wartość ta podawana jest przez producenta w specyfikacji, np. regulator samochodowy Graupner Speed Profi 40A, który jest w stanie obsłużyć natężenie 200A ale tylko przez kilka sekund. Taka wartość nie uszkodzi regulatora pod warunkiem, że czas pracy nie będzie zbyt długi. Dobierając regulator do swojego modelu trzeba pamiętać, aby kupić regulator o większym natężeniu niż to wymagane przez silnik. Wówczas mamy zapas – regiel o większych możliwościach od silnika nie uszkodzi elektroniki, ponieważ nie dostarczy większej ilości prądu niż silnik będzie mógł przyjąć. Jeśli podłączymy regulator o zbyt małym amperażu w porównaniu do możliwości pracy silnika,  regulator przez cały czas będzie pracował na granicy swoich możliwości co w efekcie doprowadzi do jego przegrzania i bezpowrotnego uszkodzenia. Oczywiście nie należy też przesadzać kupując regulator o zbyt dużym natężeniu – wprawdzie nie uszkodzi to elektroniki modelu, ale wraz ze wzrostem natężenia regla rosną jego rozmiary, a co za tym idzie – waga.

W modelarstwie zdalnie sterowanym spotkamy się z następującymi rodzajami regulatorów obrotów:
lotnicze – czyli regulatory jednokierunkowe, wykorzystywane w modelach samolotów zdalnie sterowanych – sterują obrotami silnika kręcąc śmigłem w jednym kierunku, np. lotnicze regulatory GPX Extreme;
samochodowe – regulatory dwukierunkowe. Ich zadaniem jest umożliwienie obrotów silnika zarówno w lewo jak i w prawo jak również zatrzymanie go w miejscu, czyli jazda modelem zdalnie sterowanego samochodu do przodu, do tylko oraz hamulec (forward/reverse/brake). Regulatory samochodowe z powodzeniem stosowane są w łodziach rc ze względu na kierunek obrotów silnika, jak np. wodoszczelny Graupner Navy V15R.

Dwukierunkowy regulator samochodowy VRX Racing

Jak już wspominaliśmy wyżej, regulator może obsługiwać silniki szczotkowe (jak np. lotniczy JES 020 plus marki Jeti) albo silniki beszczotkowe (samochodowy Ezrun-S10). Przeglądając ofertę hurtowni modelarskiej Gimmik, gdzie znajdziemy szeroki wybór regulatorów obrotów, możemy znaleźć regulatory wodoszczelne (waterproof), jak np. dwukierunkowy regulator od LRP, AI Runner Reverse. Wprawdzie regulatory wodoszczelne są nieco droższe, ale mamy pewność, że nie ulegną uszkodzeniu podczas kontaktu z wodą (jazda po kałużach, czy wilgotnej trawie, o zastosowaniu regulatora samochodowego w łodzi zanętowej pływającej po wodzie nie wspominając).

Regulatory możemy również odróżnić ze względu na:
– sensorowe – regulator w połączeniu z silnikiem sensorowym oferuje o wiele więcej funkcji niż regulator bezsensorowy. Regulator sensorowy jest o wiele bardziej precyzyjny, jego działanie jest płynniejsze, w dodatku dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu, możemy ingerować w ustawienia regulatora. Przykładem regulatora sensorowego może być model Tengo D120A marki GPX Extreme.
– bezsensorowe – nie oferuje takich opcji jak regulatory sensorowe, nie są w stanie sczytać informacji o położeniu wirnika, przez co nie są tak płynne jak zestaw z regulatorem sensorowym.

Regulator sensorowy Tengo z kartą programującą

Na rynku znajdziemy również regulatory szkutnicze (regulatory do ślizgu) z chłodzeniem wodnym. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykorzystać regulator lotniczy czy samochodowy i samemu przystosować go do chłodzenia wodnego. Do tego celu należy wykorzystać chłodzenie wodne, np. to oferowane przez firmę MP Jet. Nie zapominajmy o regulatorach helikopterowych z możliwością programowania parametrów, umożliwiających miękki start czy wysterowanie silnika.

Wiemy już, że w modelarstwie mamy do czynienia z kilkoma rodzajami regulatorów obrotów. Warto też wiedzieć, że te bardziej zaawansowane urządzenia umożliwiają ich programowanie, ale to temat na osobny artykuł.

Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.